หนังตะลุง

6.หนังตะลุง

หนังตะลุงเป็นการละเล่นพื้นเมืองที่สำคัญของภาคใต้ ตั้งแต่โบราณจนถึงปัจจุบัน และได้รับความนิยมอย่างกว้างขวาง นอกจากจะให้ความบันเทิงแล้ว ยังได้สอดแทรกการศึกษา คติธรรม จริยธรรม จากเหตุการณ์ข่าวสาร การเมือง ยังมีการแต่งเรื่อง ผูกคำกลอน คิดบทสนทนาสดๆ อยู่ตลอดเวลา โดยนายหนังจะแสดงความสามารถที่ถือเป็นอัจฉริยะส่วนตัวของนายหนังบวกกับการฝึกฝนจนมีความชำนาญ จึงสามารถแสดงหนังตะลุงให้ประทับใจผู้ชมได้

ความเป็นมาของหนังตะลุงเป็นสิ่งที่ไม่มีหลักฐานชัดเจน จากหลักฐานที่มีการบันทึก หนังตะลุงเป็นการละเล่นที่เพิ่งมีการประดิษฐ์ขึ้นในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โดยชาวบ้านที่บ้านควนพร้าว จังหวัดพัทลุง ได้เลียนแบบมาจากหนังของชวาเปลี่ยนเป็นการแสดงเรื่องไทยๆ และมีการแสดงถวายหน้าพระที่นั่งเป็นครั้งแรกในสมัยรัชการที่ 5 ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา ก็เป็นที่รู้จักกันในนามของหนังพัทลุงหรือหนังตะลุง

การแสดงหนังตะลุงจะแสดงโดยการเชิด “ตัวหนัง” และ “พากย์หนัง” โดยที่นายหนังจะวางตัวหนังที่มีลักษณะแบนราบทาบกับจอผ้า มีแสงไฟส่องมาจากด้านหลังตัวหนัง ทำให้ปรากฏอีกด้านหนึ่งของจอที่มีคนนั่งอยู่ ส่วนบทที่ใช้ในการแสดงขึ้นอยู่กับคณะที่จัดแสดงหนังตะลุง และให้นายหนังเป็นผู้เชิดและพากย์บทพูดของแต่ละตัวละคร นายหนังจะใช้บทพูดสนทนาสดๆ สอดแทรกมุขตลก ความรู้ และคติ จากเนื้อเรื่องที่กำกับมา และเรื่องที่ใช้ในการแสดงนั้น จะเป็นเรื่องเกี่ยวกับ ข่าวสารบ้านเมือง เหตุการณ์ในท้องถิ่น การล้อเลียนทางการเมือง ฯลฯ ความสามารถและไหวพริบในการเชิดและการพากย์ของนายหนังจะทำให้หนังตะลุงน่าดูและสนุกยิ่งขึ้น

รูปหนังตะลุงแบ่งเป็น 5 กลุ่ม คือ รูปครู รูปศักดิ์สิทธิ์ รูปชั้นสูง รูปตัวตลก รูปกากและ

เบ็ดเตล็ด รูปตัวตลกจะมีความสำคัญต่อหนังตะลุงเป็นอย่างมาก เพราะตัวตลกจะมีบทบาทเป็นตัวช่วยพระเอก นางเอก หรืออยู่ฝ่ายธรรมะ สามารถนำศีลธรรม สภาพสังคม เหตุการณ์บ้านเมืองมาสอดแทรกคติเตือนใจผู้ชม ทำให้ผู้ชมหนังตะลุงมีอารมณ์ขันสนุกสนาน รูปหนังตะลุงตัวตลกที่เป็นที่รู้จักกันดี เช่น ไอ้หนูนุ้ย ไอ้ยอดทอง ไอ้เท่ง ไอ้สะหม้อ ไอ้สีแก้ว ผู้ใหญ่พูน เป็นต้น